Beladen geschiedenis

3 April 2023

De geschiedenis van Apeldoorn kent een aantal zwarte bladzijden die om verschillende redenen beladen zijn. Gebeurtenissen, momenten en perioden waaraan we minder graag herinnerd worden, omdat ze ook jaren later nog gevoelens van schuld, schaamte, onbegrip of machteloosheid kunnen oproepen. Met het project 'Beladen geschiedenis: licht op de schaduwkant’ maakt CODA in samenwerking met Stichting Apeldoornsche Bosch die zwarte bladzijden en de daaraan verbonden plekken in en om Apeldoorn zowel on- als offline zichtbaar.

De website www.beladengeschiedenis-apeldoorn.nl is 16 april in het auditorium van CODA gelanceerd door burgemeester Ton Heerts en CODA directeur Carin Reinders. Vanaf die datum is ook het routeboekje verkrijgbaar waarin een wandeling is opgenomen die langs beladen locaties in Apeldoorn voert. De bijbehorende audiotour is vanaf dat moment gratis te downloaden in de Apeldoorn Stories-app.

De massale Duitse aanwezigheid in Apeldoorn vanaf 1943 is een stuk beladen Apeldoornse geschiedenis dat nooit veel aandacht heeft gekregen – en dat terwijl de dramatische gebeurtenissen in de laatste twee oorlogsjaren zo’n grote invloed op Apeldoorn en de Veluwe hebben gehad. Die beladen geschiedenis negeren helpt echter niet. Juist door deze te belichten, ontstaat een beeld van het verleden dat veelzijdiger, realistischer en interessanter wordt. Een beeld dat uitnodigt om met elkaar in gesprek te gaan en begrip te creëren.

Licht op de schaduwkant
Om die reden worden zowel op de website www.beladengeschiedenis-apeldoorn.nl als in het routeboekje en de audiotour verschillende van die beladen locaties uitgelicht. Plekken in en om Apeldoorn die tijdens de Tweede Wereldoorlog gerelateerd zijn aan het nationaalsocialisme en de Duitse aanwezigheid worden op deze manier zichtbaar gemaakt.

De bunker van Seyss-Inquart aan de Loolaan is het meest duidelijke voorbeeld van een plek die verbonden is aan die zwarte periode. Verder herinnert er nauwelijks nog iets aan die tijd waarin Apeldoorn het centrum van de bezettingsmacht is. Maar ook Spelderholt in Beekbergen, de Poort van Kleef aan het Marktplein en Hotel Bloemink aan de Loolaan bijvoorbeeld zijn onlosmakelijk verbonden met de Duitse aanwezigheid in Apeldoorn tijdens die laatste jaren van de oorlog. Locaties die onderbelicht, maar niet vergeten zijn of mogen worden en die daarom voor dit project in kaart zijn gebracht.

Wandel langs de beladen geschiedenis
De website is vanaf 16 april voor iedereen te bekijken; vanaf dat moment zijn ook het routeboekje en de bijbehorende audiotour beschikbaar. De audiotour vertelt het verhaal van Apeldoorn tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het zijn geen heldenverhalen, maar veelal pijnlijke en beschamende verhalen. Je hoort over misdadige bestuurders, aarzelende meelopers en twijfelende toeschouwers en ontdekt dat de oorlog geen tijd was van enkel goed of fout, maar een periode vol moeilijke keuzes en grijze gebieden.

Deze audiotour is te vinden in de Apeldoorn Stories-app in Google Play en de App Store; het routeboekje is gratis te verkrijgen bij Herinneringscentrum Apeldoornsche Bosch en bij CODA, waar de wandeling begint.

Over het project
'Beladen geschiedenis: licht op de schaduwkant’ maakt deel uit van een groter geheel van Apeldoornse websites die gaan over of te maken hebben met de Tweede Wereldoorlog. Naast www.beladengeschiedenis-apeldoorn.nl zijn ook www.apeldoornschebosch.nl, www.apeldoornendeoorlog.nl en www.gedenkstenen-apeldoorn.nl onderdeel van deze serie.

Nog veel meer erfgoedinformatie vind je onder het menu Erfgoedlinks